Daens over de kinderen in de steenbakkerijen

In het voorjaar van 1896 haalt priester Adolf Daens in de Belgische kamer van volksvertegenwoordigers zwaar uit over de trieste arbeidsomstandigheden in de Belgische steenbakkerijen. Hij had het daarbij ook over de omstandigheden in het Limburgse Maasland. 

We vonden de verwijzing in een artikel in de krant De Demer van 16 mei 1896, nochtans een liberale krant uit die tijd. De journalist treedt priester Daens bij en vertelt zelf een triest voorbeeld van een Maasmechelse familie Spooren waarvan het dochtertje Elisabeth, negen jaar, verdronk in een waterput van een steenbakkerij in Herstal bij Luik. De werktijd voor kinderen begon blijkbaar al om 3 uur 's morgens...

 

Over kinderarbeid

We schreven eerder al eens over de kinderarbeid in de steenfabrieken en aanverwante bedrijven. Dat was lange tijd heel normaal. De Belgische wet op de kinderarbeid dateert pas van 1889, enkele jaren na dit krantenartikel dus. Die bepaalde dat kinderen vanaf dan onder de 12 jaar niet mogen werken in de industrie. 

In de praktijk bleven de nieuwe regels echter vaak dode letter. De eerste jaren waren er zelfs geen ambtenaren om de bedrijven te inspecteren op overtredingen. De wet op kinderarbeid zorgde niet meteen voor een radicale omslag. Wie 12 jaar is, start met werken. De ondernemers rekenen nog altijd op hun goedkope en flexibele arbeidskrachten. Veel gezinnen hebben het inkomen van de kinderen nog altijd broodnodig. Zolang de lonen van de gezinshoofden en de vrouwen niet stijgen, blijft kinderarbeid voor hen noodzakelijk. In 1914 verbiedt men kinderarbeid onder 14 jaar. De wet van 14 juni 1921 stelt de achturige werkdag in en bepaalt dat zware arbeid voor kinderen onder de 16 jaar strafbaar is...

 

Over Adolf Daens

Bron: Wikipedia

Adolf Daens (1839-1907) was een Belgisch geestelijke en politicus. Hij gaf zijn naam aan het daensisme, een sociaal-Vlaamsgezinde christendemocratische beweging, waaruit een onafhankelijke partij werd opgericht, de Christene Volkspartij, waarvan hij ook het programma schreef. Priester Daens was getroffen door de mensonwaardige omstandigheden in de fabrieken van zijn geboortestad Aalst. Hij ging zich interesseren voor het lot van de arbeiders en dat bleek ook uit zijn engagement. 

In 1894 was Daens als lijsttrekker van de Christene Volkspartij in het arrondissement Aalst kandidaat voor de Kamer van volksvertegen-woordigers. In 1893 was het algemeen meervoudig stemrecht ingevoerd, waardoor nu alle mannen van 25 jaar of ouder konden gaan stemmen. Het aantal kiesgerechtigden was hiermee vertienvoudigd. De katholieken behaalden in het arrondissement Aalst een volstrekte meerderheid, maar vermoedens van kiesfraude leidden tot een gedeeltelijke herkiezing, waarbij Daens tot volksvertegenwoordiger werd verkozen, een functie die hij tot in 1898 uitoefende.

In die periode werd eind 1895 ook De Steenbakkersvakbond opgericht in Brussel. Adolf Daens werd er erevoorzitter van.

Bronnen en meer info:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Adolf_Daens
https://www.odis.be/hercules/toonPERS.php?taalcode=nl&id=3058
https://histoforum.net/Daens/daens3.htm
https://daens.org/