vrijdag 29 maart 2019

De mijn van Eisden had (g)een ringoven!

Oude kranten zijn een geweldige bron van informatie! In het Belang van Limburg van 22 februari 1913 stond een advertentie waarin de mijn van Eisden, de 'Maatschappij Limburg-Maas', op zoek is naar 'bekwame metsers op de hoogte van het bouwen van ringovens'.

Eerst was het lang onduidelijk of de mijn van Eisden enkel een tijdelijke steenbakkerij had, die gebruik maakte van traditionele veldovens. Deze steenbakkerij lag op het Kerkveldje in Rachels (Dilsen-Stokkem) aan de overkant van het kanaal. Deze kleine aankondiging is allicht het bewijs dat men op die locatie minstens één ringoven bouwde (tenzij men uiteindelijk geen metsers vond natuurlijk...). Een klein knipseltje kan op die manier voor een heel ander verhaal zorgen...

De aangevulde informatie over de steenbakkerij van de mijn van Eisden op het Kerkveld lees je hier.

Het Belang van Limburg, 22 februari 1913       


 

Naschrift: een tijdje later bleek dat men niet altijd mag voortgaan op wat er in de krant staat! De steenbakkerij van de Mijn van Eisden op het Kerkveld heeft toch nooit een ringoven gekregen. Lees hier hoe we dit te weten kwamen...

woensdag 13 maart 2019

Mooie vondst op veilingsite Delcampe

Op veilingsite Delcampe vonden we twee mooie documenten van Pannenfabriek Belisia: een kaart en (waarschijnlijk) een omslag uit de periode van Wereldoorlog 1. We vonden ook een reclameadvertentie uit 1927 van het latere Meubelbedrijf Belisia met een bijna identieke afbeelding van de pannenfabriek.

Zo beschikken we meteen overeen tekening van het volledige bedrijf (die goed overeenkomt met de realiteit op de oude prentkaarten) en komen we ook te weten dat het bedrijf in het begin van de 20ste eeuw deelnam aan twee 'universele tentoonstellingen' die in die tijd erg populair waren; nl. de 'Exposition Universelle et Internationale de Liège' van 1905 en de 'Exposition Universelle et Internationale' van Brussel in 1910. Met enige fierheid vermelden ze de verkregen prijzen op hun briefhoofd.

De informatie op de briefkaart bevestigt ook dat het bedrijf tijdens Wereldoorlog 1 zo goed als stil lag. Allicht waren de omstandigheden erg moeilijk.

Alle info en de afbeeldingen werden toegevoegd aan de pagina over Pannenfabriek Belisia.


vrijdag 1 maart 2019

Al 106 panovens en steenbakkerijen!

In mijn inventaris staan nu 106 panovens, pannenfabrieken en steenbakkerijen geregistreerd. 51 daarvan zijn de panovens uit de inventaris van het primitief kadaster rond 1840, 26 zijn andere historische  panovens en pannenfabrieken en 29 zijn verdwenen of nog bestaande steenbakkerijen (en niet te vergeten de buizenfabriek van Keramo in Hasselt).
Van 98 is intussen een fiche beschikbaar, van 8 fabrieken moet die nog geschreven worden. Die laatste 8 zijn de nog actieve steenfabrieken.


Pannenfabriek Moens ('tuilerie') in Alken (militaire kaart 1904)


Gezocht: nog onbekende panovens en steenbakkerijen!

Tussen al mijn gegevens zitten nog heel wat vraagtekens. Kranteknipsels met advertenties van pannenbakkers die reclame maken voor hun pannen, bijvoorbeeld in de Tongerse krant De Postrijder of in Het Belang van Limburg. Verwijzingen naar panovens waarvan ik de naam niet (her)ken...

Eén van de opvallende voorbeelden is een kaartje uit een publicatie van geologen Tavernier en Gulinck. Het gaat om een artikel dat werd geschreven naar aanleiding van een congres in 1947: "Les Roches argileuses de la basse et de la mouyenne Belgique", over de kleilagen in laag en midden België dus.
Hierin worden de belangrijkste kleilagen besproken, telkens met de vermelding van de locaties waar de klei werd of wordt gebruikt voor de productie van pannen, buizen en bakstenen. De meeste locaties zijn me bekend en komen voor in mijn inventaris. Telkens kan je ook wel vermoeden over welke pannen- of steenbakkerij het gaat.

Toch blijven er verschillende vragen: van sommige ovens ben ik verbaasd dat ze nog worden vernoemd omdat ik dacht dat ze op dat moment al lang niet meer actief waren, dat is bijvoorbeeld het geval voor de panoven in Henis. Een andere opvallende locatie is Stevoort. Tot nu toe had ik daarover geen enkele vermelding gevonden. Tenzij het hier uiteraard gaat over steenbakkerijen zonder vaste oven...  En ook van Kuttekoven of Neeroeteren weet ik niet over welke ovens dit zou kunnen gaan...

Iemand die hier duidelijkheid kan verschaffen?


Kaartje uit het bewuste artikel:
de A staat voor alluviale klei, R voor Rupeliaan (of Boomse klei) en T voor Tongeriaan



Welkom!

Een Limburgse inventaris!?

Een inventaris van 'alle' Limburgse panovens, pannenfabrieken en steenbakkerijen? Allicht onbegonnen werk... In elk geval wil ik m...