zaterdag 24 april 2021

Nieuwe aanvullingen: nummers 126 en 127!

Onze inventaris kreeg er nog twee bedrijven bij: een panoven in Tongeren en de beroemde keramiekfabriek van Hasselt.

De Keramiekfabriek van Hasselt, 'Céramiques Décoratives de Hasselt', werd in 1895 opgericht. Het bedrijf was gelegen aan de Hasseltse kleine ring op de plaats waar nu de Bibliotheek Hasselt Limburg gevestigd is. Uiteindelijk hebben we dit bekende bedrijf toch aan onze inventaris toegevoegd omdat er niet alleen sierkeramiek, maar ook sanitair keramiek werd vervaardigd in de vorm van tegels en allerlei speciale elementen.

De panoven in Tongeren 'Op den Boubergh' kennen we enkel van een artikel van H. Baillien uit 1972 over de Tongerse industrie in de 18de eeuw.  Daarin lezen we: "Op 22 october 1760 verzocht Laurens-Willem van de Meer, oud-burgemeester, om een 'fabrique der pannenbackerije' te mogen oprichten en dan nog wel helemaal 'propriis expensis en op sijnen peryckel'. Hij was er van overtuigd dat een aantal burgers hun strooien daken door pannen zouden vervangen, vooral wegens het brandgevaar. De pannen die hij zich voornam te fabriceren zouden niet duurder verkocht worden dan te Schulen, Hasselt of Bilzen. Het stadsbestuur zou hem alleen een stuk gemeentegrond moeten toestaan...
De raad stemde in met zijn voorstel en liet van der Meer zelfs tussen vier percelen kiezen. Hij gaf de voorkeur aan de 'oude pannenhoven op de Boubergh', waaruit blijkt dat hij al een voorganger gehad had. (...).
"  

De 'belofte' in de aanvraag van de heer van de Meer is wel erg interessant! We onthouden dus dat de pannen uit Schulen, Hasselt of Bilzen in die tijd zo'n beetje dé referentie waren. Waarom anders zou deze pannenbakker er naar verwijzen? Het is wel erg verwonderlijk dat men in die tijd pannen zou hebben verkocht en vervoerd over zo'n grote afstanden. Uit Bilzen lijkt nog aannemelijk. Maar vanuit Schulen? 

 

Keramiekfabriek Hasselt (Manufacture de Céramiques Décoratives de Hasselt)

 

NOT FOUND... dienstmededeling

De voorbije week heb ik mijn websites www.pannestraat.be en limburg.pannestraat.be een nieuw en veilig onderkomen gegeven bij Combell. Dat was nodig omdat de provider waar ik al meer dan twintig (!) jaar klant ben, namelijk Proximus, plots de webruimte die in je abonnement is inbegrepen heeft afgeschaft. Het enige alternatief dat werd aangeboden was het afsluiten van een contract als onderneming. Tja...

Zo verliezen vanaf 1 mei al die hobbyisten met een eigen website bij Proximus (Skynet) plots de website die ze al jaren koesteren. Op die manier zal er allicht ook heel wat informatie verloren gaan: lokale geschiedenis, stambomen, ... Heel erg jammer. Bedankt Proximus!

Het gevolg is wel dat zowel in mijn website als in mijn blog foutmeldingen kunnen opduiken omdat bepaalde links niet meer werken. Ik probeer dat zo snel mogelijk na te kijken en op te lossen. Erg vervelend dat ik daar nu plots tijd moet aan besteden...



vrijdag 16 april 2021

Een virtuele schouw!

Niets is wat het lijkt! Ook de Vlaamse Inventaris van Onroerend Erfgoed kan mensen in de war brengen. Deze inventaris zou volgens de eigen website een overzicht geven van het bewaarde waardevolle erfgoed in Vlaanderen...

Tijdens onze zoektocht naar steenbakkerijen vonden we ook het interessante verhaal van de steenbakkerij van de Koolmijn van Winterslag. Jammer genoeg is daar niets meer van bewaard gebleven. Toch stond op de Vlaamse Inventaris nog steeds de schouw als bewaard erfoedobject vermeld. Na een vraag van ons hierover werd de informatie op de site aangepast...  Nu is deze schouw blijkbaar een virtueel erfgoedobject geworden! 

Hopelijk wordt het hele Vlaamse erfgoedbeleid straks geen virtueel beleid...


VVIA op zoek naar erfgoed van de kleinijverheid!

De Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie (VVIA) zet een grondige inventaris op van de grofkeramische industrie in Vlaanderen.  Naar aanleiding van enkele belangrijke dossiers waarover we ook al schreven op deze blog, nl. de Steen- en Buizenbakkerij Dumoulin in Wijtschate en de oude steenbakkerij van de familie Hove in Ninove, wil men snel een beeld krijgen van het resterende erfgoed en een gestructureerd beleid voor deze sector bepleiten. VVIA hoopt tegen einde van het jaar of begin 2022 aan de Vlaamse overheid een rapport af te leveren over het erfgoed van de uitbating en verwerking van klei in Vlaanderen. 

Ze lanceren dus een brede oproep. Welke sporen blijven er nog over ? Wat is de toestand van de beschermde sites en van de sites opgenomen in de vastgestelde inventaris ? (want het is niet omdat een relict in de inventaris staat dat het nog bestaat... het toezicht op het behoud van deze relicten is immers zo goed als onbestaande...). Iedereen kan helpen om VVIA deze inventaris te laten samenstellen!

Voor Limburg vertrekt men uiteraard van onze inventaris, maar ook wij hebben geen gedetailleerd zicht op wat er op al die locaties misschien toch nog bewaard is gebleven. Soms is een oude schuur misschien wat rest van een droogloods of zijn er misschien toch nog oude machines of materialen bewaard gebleven... We hopen op onverwachte ontdekkingen en blijven optimistisch... Ook voor Limburg is dus nog steeds alle informatie welkom!



donderdag 15 april 2021

Steenbakkerij Nelissen 100 jaar!

Dit jaar bestaat steenbakkerij Nelissen 100 jaar! Deze steenbakkerij werd opgericht in 1921 door Alfons Nelissen op het plateau van Kesselt.

De ontstaansgeschiedenis van Steenbakkerij Nelissen is blijkbaar interessanter dan wat er op de website van het bedrijf wordt vermeld. Alfons Nelissen en Jaak Vandersanden (en nog twee andere familieleden) beginnen in 1921 een steenbakkerij op de gronden van hun gezamenlijke schoonvader Haesen in Kesselt. Jaak Vandersanden is inderdaad de oprichter van Steenbakkerij Vandersanden. Al in 1925 gaan hun wegen uit elkaar en begint Jaak Vandersanden een eigen steenbakkerij in Spouwen. Er is dus een historische band tussen beide bekende steenbakkersfamilies! Benieuwd of ze aan deze interessante onstaansgeschiedenis ook aandacht zullen besteden op hun 100ste verjaardag!

Op hun speciale verjaardagspagina kan je alles volgen en worden regelmatig nieuwe verhaaltjes gepubliceerd!

We wensen hen een dikke proficiat met hun verjaardag!


Welkom!

Een Limburgse inventaris!?

Een inventaris van 'alle' Limburgse panovens, pannenfabrieken en steenbakkerijen? Allicht onbegonnen werk... In elk geval wil ik m...