Na wat opzoekingswerk zijn we nu zo goed als zeker: Henri Francart bouwde in Tongeren de eerste tunneloven van België!
Zowat een jaar geleden kwamen we in contact met twee afstammelingen van Sylvain en Henri Francart: Jean-Marie Francart uit Luxemburg en zijn naamgenoot en neef Jean-Marie Francart uit Tongeren. Hij was de laatste generatie die het Tongerse bedrijf leidde tot het in 1982 definitief sloot. Samen met hen schreven we het voorbije jaar de geschiedenis van deze unieke familie en hun bedrijven.
Een jaar geleden twijfelden we nog of de tunneloven van pannenfabriek Onze-Lieve-Vrouw wel de eerste kon zijn die in België werd gebouwd. Het belangrijkste bewijsstuk was een oud fotoalbum dat in de familie Francart bewaard bleef. Uit de notities bij de foto's zou blijken dat met de bouw van de tunneloven werd gestart in 1913, vlak voor de Eerste Wereldoorlog. Sylvain Francart overleed op 18 oktober 1908. Het is dus zijn zoon Henri die de tunneloven bouwt. Tijdens de oorlog lag het bedrijf zo goed als stil en ging de familie op de vlucht naar Engeland. De tunneloven werd pas na de oorlog, in 1922, afgewerkt en in gebruik genomen.
Het unieke verhaal van de familie Francart blijkt nauwelijks of niet bekend te zijn in de Belgische of Vlaamse literatuur over industrieel erfgoed, tenminste, voor zover we dit konden nagaan. De oudst bekende tunneloven die we in de litteratuur terugvonden is die van de steenbakkerij van de familie Ampe in Egeem-Pittem in 1924.
We hopen hierover binnenkort een uitgebreider artikel te kunnen publiceren.
 |
| Een van de spectaculaire foto's van de bouw van de tunneloven in 1913 (familiearchief Francart) |
