Steenbakkers in Diepenbeek

Stilaan vinden we ook informatie over steenbakkers en pannenbakkers in gemeenten waarover we tot nu niets wisten. Zo vonden we eindelijk ook twee steenbakkers in Diepenbeek... 

De oudste vermelding vonden we in de Almanak van 1857. Daarin staat onder Diepenbeek een 'briquetier' vermeld, namelijk ene G. Grommen.

Meer informatie konden we voorlopig over steenbakker Grommen niet vinden, ook niet waar hij eventueel actief was. Een zoektocht in verschillende stambomen op Geneanet leverde ons twee mogelijke kandidaten op. Gerardus Grommen werd geboren op 25 augustus 1811 in Diepenbeek en overleed er op 17 maart 1883. Hij was gehuwd met Lucia Blocken. Een andere kandidaat is Willem (Guillielmus) Grommen. Hij werd in Diepenbeek geboren op 12 augustus 1822 en overleed er op 10 april 1874. Hij was gehuwd met Maria Anna Croux. Hopelijk vinden we snel meer aanwijzingen.

Harde klampsteen 

Recent vonden we op de website hetarchief.be in een oude krant 'De Onafhankelijke der Provincie Limburg' van 24 juni 1874 een kleine advertentie van 'den heer Huybrechts te Diepenbeek'. Steenbakker Huybrechts verkoopt op zijn steenbakkerij 'bij het dorp' de 'allerbeste harde klampsteen aan eenen zeer voordedeligen prijs'.

Advertentie in de krant De Onafhankelijke der Provincie Limburg van 24 juni 1874

Ook over steenbakker Huybrechts weten we voorlopig niets meer. We vonden verschillende mogelijke kandidaten in stambomen op Geneanet.

Joannes Wilhelmus Huybrechts werd in Diepenbeek geboren op 29 november 1804. Hij overleed er op 15 november 1890. Hij was gehuwd met Maria Christina Gijbels.

Een andere kandidaat is Lambertus Huybrechts (ook Houbrechts). Hij werd geboren op 2 november 1840 en overleed op 17 februari 1915. Hij was gehuwd met Digna Vanhex.

Onze beste kandidaat is evenwel Joannes Franciscus Huybrechts. Deze Huybrechts werd in Diepenbeek geboren op 10 juli 1845 en overleed in Tongeren op 29 januari 1925. Hij was gehuwd met Sidonia Lambert. Hij is in een bepaalde periode hoofdconducteur bruggen en wegen! Zo iemand wist misschien ook wel hoe je brikken moest bakken...

Op oude kaarten is in Diepenbeek niet meteen een aanduiding van een steenbakkerij terug te vinden... 

Wordt hopelijk vervolgd!

Open monumentendag 2025

Open Monumentendag 2025 nodigt iedereen uit om met extra aandacht naar ons architecturaal erfgoed te kijken. De gevels, parken en gebouwen waar we op een normale dag gewoon voorbij lopen, zitten vol schoonheid en interessante weetjes. Onder de noemer ‘In stijl’ focust OMD25 onder andere op bekende en minder bekende architecten, bijzondere bouwstijlen, iconische gevels en de specifieke architectuur van kerken, militair erfgoed en parken en tuinen. 

Steenbakkers in Boom 

Wij zijn uiteraard geïnteresseerd in industrieel erfgoed en meer bepaald dat van steenbakkerijen en pannenfabrieken. Jammer genoeg is de oogst dit jaar erg mager. Allicht heeft dat ook met het thema te maken. In het programma vonden we enkel steenbakker 't Geleeg in Boom terug.

Industrieel erfgoed in Limburg 

Dichter bij huis, in mijn eigen provincie Limburg, zijn er dit jaar wel enkele interessante locaties te bezoeken als je interesse hebt in industrieel erfgoed.
Er zijn activiteiten in en rond twee historische mijnsites, nl. in Beringen en in Zwartberg.
Er is een voormalige brouwerij en een stroopfabriek waar je op bezoek kan. En dan is er ook nog een hele reeks watermolens, nl. in Kaulille, in Bocholt, in Opoeteren, in Neeroeteren (unieke zaagmolen!), nog eentje in Neeroeteren en een windmolen in Maasmechelen!

Sint-Hilariuskerk van Bierbeek (VIOE, Kris Vandevorst, maart 2009)

Francart in Bierbeek

Zelf ga ik misschien naar Bierbeek. In de eeuwenoude Sint-Hilariuskerk werd in 1910 het plafond van de kerk hersteld. Men maakt daarvoor gebruik van het zogenaamde 'systeem Francart'. Deze speciale holle keramische elementen werden meestal bevestigd aan een metalen draagstructuur. In Bierbeek werden de platte elementen blijkbaar tussen houten balken gemetst.
In een artikel over een studie in het tijdschrift Relicta, uitgegeven door Onroerend Erfgoed, gaat het over de geschiedenis van de kerk in Bierbeek en over de dakstructuur. Op pagina 80 lezen we volgende voetnoot: "De tegels, 20 x 40 x 2,5 cm, dragen de stempelmerken francart en beersse. Het zijn producten van de steenbakkerij ‘S.A. des Briqueteries et Tuileries Saint-Joseph’ te Beerse bij Turnhout."
Blijkbaar ging het dus om holle keramische elementen uit het bedrijf van Francart in Beerse. 

Vanaf 1907 bouwde Sylvain en Henri Francart in Tongeren een nieuwe fabriek. Daar zouden ze dezelfde producten produceren. Het 'Système Francart' werd destijds in veel grote gebouwen gebruikt: scholen, fabrieken, kerken... 

Er zijn tijdens OMD25 rondleidingen in de Sint-Hilariuskerk, maar het is me niet duidelijk of de stenen afkomstig van steenbakkerij Francart zichtbaar zullen zijn tijdens het bezoek... Wordt vervolgd.