zaterdag 3 februari 2024

Een reglement voor het steenbakken in Sint-Truiden

Sint-Truiden vaardigt in 1914 regels uit voor de steenbakkerijen in de stad. 

Volgens een krantenbericht in de krant Stem van Haspengouw van 30 mei 1914 besliste het stadsbestuur van Sint-Truiden om vanaf 1915 alleen nog permanente steenbakkerijen toe te laten waar in gesloten ovens werd gebakken en die over een 25 m hoge schoorsteen beschikten. 

Veldovens (of ovens die niet aan die voorwaarden voldeden) mochten voortaan nog enkel tussen 15 augustus en 31 december gestookt worden. Kleine, eenmalige veldovens van maximaal 500000 stenen, mochten ook tussen 30 juni en 15 augustus gestookt worden. 

Vanaf 1849 behoorden in België de steenovens bij Koninklijk besluit tot de hinderlijke inrichtingen van derde categorie. Wegens het brand- en rookgevaar en moesten ze minimaal 100 meter van woningen verwijderd liggen. Het blijkt niet uit het reglement van de stad Sint-Truiden dat men die voorwaarde hanteerde. De regels in dit reglement lijken er eerder op te wijzen dat men een eigen oplossing zocht voor de hinder van de steenovens...  

Concurrentiestrijd

In die periode waren er in Sint-Truiden vermoedelijk (nog slechts) drie permanente steenbakkerijen actief: steenbakkerij Vanslype-Weyers, steenbakkerij Festraets-Vanslype en steenbakkerij Claes. Die laatste had een grote steenbakkerij in de buurt van Stayen. De andere twee lagen vlakbij elkaar langs de Tongerse steenweg en voerden een harde concurrentie zoals blijkt uit bepaalde krantenadvertenties. Aangezien aannemer/steenbakker Frans Claes goede relaties met het stadbestuur onderhield (hij bouwde onder meer de stationswijk en de tuinwijk Nieuw Sint-Truiden) zouden we kunnen vermoeden dat het nieuwe reglement op maat van zijn bedrijf werd geschreven.  

Eerste wereldoorlog

Vanaf augustus 1914 brak echter de eerste wereldoorlog uit. In Sint-Truiden waren er tijdens de eerste oorlogsdagen zware gevechten tussen Duitse soldaten en de burgerwacht. Op 10 augustus worden tientallen Truienaars afgevoerd als krijgsgevangenen. Je kan je afvragen of er vanaf dan nog iemand rekening hield met het nieuwe reglement voor de lokale steenbakkerijen. Allicht lagen de steenovens allemaal stil tot er in 1918 een einde aan de oorlog kwam.

Bronnen:

limburg 1914-1918

 

Welkom!

Een Limburgse inventaris!?

Een inventaris van 'alle' Limburgse panovens, pannenfabrieken en steenbakkerijen? Allicht onbegonnen werk... In elk geval wil ik m...