maandag 17 mei 2021

Brikkeriejen en uitgebrikte gronden in Voeren

Uiteraard werden ook in de huidige gemeente Voeren bakstenen gebakken. Van pannen zijn we nog niet zo zeker. 

Tot nu toe hadden we geen informatie gevonden over de Voerense brikkeriejen of brikkenbakkerijen. Onlangs ontdekten we het uitgebreide online archief van de Voerense vereniging Heem en Natuur en hun verschillende tijdschriften. In een van die tijdschriften, namelijk d'r Koeënwoof (de Korenwolf, lokale benaming voor de wilde hamster) stond een kort overzicht van mogelijke steenbakkerijen van de hand van Jaak Nijsen (overleden in 2009).

Meerdere baksteenbakkerijen zijn ons bekend:

De Plank: op "het Belgisch", tegenover het "Hollandse" waterreservoir was er voor de oorlog nog de brikkenbakkerij. Of er toen nog brikken geproduceerd werden is onzeker.

De brikkenbakkerij in het Veurzerveld - de huidige weide tegenover het voormalige station - hebben we nog weten werken: lange rijen opgestapelde bakstenen met daartussen brandstof; en de oude machine om twee bakstenen tegelijk te vormen. Deze bakkerij was vóór WO 2 in bedrijf, misschien ook nog daarna. Waar de "brikkebekkere" vandaan kwamen is onzeker.

Ook in Sint-Martens-Voeren: De Lebeau - huizen zijn gebouwd met baksteen die daar ter plaatse gebakken is (zegt Maria Schillings).

Tussen Schilberg en Ulvend was er begin 20e eeuw een brikkenoven. Tijdens WO 1 zaten Duitse soldaten er op om de grens te bewaken. Ca 1925 werd er een huis op gebouwd. Rond dat gebouw - mijn oudershuis - was er nog lang "brikkeroem" te vinden, baksteengruis.

In Moelingen werden er bakstenen gebakken op de Wezeterweg.

JN

In onze inventaris namen we eerst enkel de steenbakkerij in het Veurzerveld op. Alleen van deze steenbakkerij was de informatie voldoende concreet en te lokaliseren. Later ontdekten we op een militaire kaart uit 1931 de aanduiding van de 'briqueterie' aan De Plank. Van de andere vermelde locaties is het niet duidelijk of het over een permanente steenbakkerij ging.

Door het relatief goed bewaarde landschap in Voeren zijn er ook nog enkele 'uitgebrikte gronden' te vinden in de Voervallei. Die werden door de Vlaamse overheid in de Inventaris Onroerend Erfgoed opgenomen als beschermd landschappelijk element.

 

's Gravenvoeren, Meulenberg, uitgebrikt weiland Voervallei. Foto: Nele Vanmaele

 

Welkom!

Een Limburgse inventaris!?

Een inventaris van 'alle' Limburgse panovens, pannenfabrieken en steenbakkerijen? Allicht onbegonnen werk... In elk geval wil ik m...